در بهترین روزهایش، حتی قدرتمندترین دشمنان هم نمیتوانند سوپرمن را شکست دهند. حتی اگر فقط یک روز «خوب» هم باشد، باز هم فریب دادن مرد پولادین کار بسیار سختی است. با این حال، هر کسی ممکن است هر از گاهی روز بدی داشته باشد؛ حتی اگر آن فرد، هویت دوم خبرنگار آرام و مؤدب دیلی پلنت، یعنی کلارک کنت باشد.
اما این تایتانهای همهتوان دقیقاً چه کسانی هستند که توانستهاند در مواقعی که سوپرمن در اوج آمادگیاش نبوده، آخرین پسر کریپتون را شکست دهند؟ در طول تاریخ کمیکبوکها و فرهنگ عامه، موارد متعددی وجود داشته که این ابرقهرمان نمادینِ خلقشده توسط جری سیگل و جو شوستر در یک نبرد، بازنده از میدان خارج شده است.
در این فهرست، نگاهی میاندازیم به برخی از دشمنانی که روبهروی مرد فردا ایستادند (در یک مورد، کاملاً بهصورت واقعی در رینگ) و پیروز شدند.
برخی از این شکستها بدیهی به نظر میرسند، اما بعضی دیگر آنقدر باورنکردنیاند که ممکن است بپرسید: «اصلاً چطور اینها در یک جهان کنار هم قرار گرفتند؟» با این حال، بعد از آشنایی با این صف مرگبار از جنگجویان قدرتمند که سوپرمن را به زانو درآوردند، همهچیز قابل باور میشود.
محمدعلی کلی – Superman vs. Muhammad Ali (1978)
محمدعلی کلی که در سراسر جهان با لقب «بزرگترین» شناخته میشد، در دوران حرفهای بوکس خود ثابت کرد که نهتنها روی زمین، بلکه در مقیاس کهکشانی هم بیرقیب است. او در کمیک مشهور Superman vs. Muhammad Ali نشان داد میتواند سوپرمن را هم شکست دهد.
این کمیک تکشمارهای از DC که توسط دنیس اونیل، نیل آدامز، دیک جیوردانو و تری آستین ساخته شد، داستان اتحاد محمدعلی و سوپرمن برای نجات زمین از دست نژادی بیگانه و متخاصم به نام اسکروبها (Scrubb) را روایت میکند. با این حال، برای اینکه مشخص شود کدام قهرمان زمینی باید در رینگ مقابل قهرمان اسکروبها قرار بگیرد، این دو مجبور میشوند ابتدا با یکدیگر مبارزه کنند.
برای منصفانه شدن مبارزه، رهبر دیوانه اسکروبها به نام رتلار (Rat’Lar) آنها را به سیاره بوداسه (Bodace) منتقل میکند؛ سیارهای که به دور یک خورشید قرمز میچرخد. در نزدیکی خورشید قرمز، قدرتهای فراانسانی سوپرمن عملاً از بین میرود. علاوه بر این، محمدعلی اجازه پیدا میکند پیش از مبارزه، سوپرمن را در فنون بوکس آموزش دهد.
اما زمانی که مشخص میشود این دو با استفاده از فناوری سفر در زمان در قلعه تنهایی، تمرین یکروزه را به دو ماه افزایش دادهاند، رتلار تهدید میکند که مسابقه را باطل اعلام کرده و زمین را نابود خواهد کرد.
با شروع مسابقه، مشخص میشود که از نظر قدرت بدنی، علی و سوپرمن تقریباً برابرند. اما بدون تقویت انرژی خورشید زرد زمین، سوپرمن نمیتواند مبارزه را سریع تمام کند و در نهایت، تکنیک برتر محمدعلی او را شکست میدهد. سوپرمن با وجود امتناع از تسلیم شدن و تحمل ضربات سنگین، در نهایت به زمین میافتد و علی پیروز مسابقه میشود.
گالاکتوس – Fantastic Four/Superman (آوریل ۱۹۹۹)
در تابستان ۲۰۲۵، مارول و DC همزمان با اکران فیلمهای The Fantastic Four: First Steps و Superman (2025) گیشههای سینما را تسخیر کردند. اما سالها پیش از این رقابت سینمایی، این شخصیتها در کمیک Fantastic Four/Superman در سال ۱۹۹۹ با یکدیگر روبهرو شدند؛ جایی که سوپرمن مقابل قدرت فرازمینی گالاکتوس شکست خورد.
این داستان Elseworlds با عنوان «نابودی بینهایت» (The Infinite Destruction) نوشته دن جورجنس نشان میدهد که گالاکتوس همان موجودی بوده که باعث نابودی سیاره کریپتون شده است. سوپرمن پس از دریافت این حقیقت از طریق یک کریستال حاوی جوهره پدرش، نگران میشود که زمین هدف بعدی گالاکتوس باشد و به سراغ چهار شگفتانگیز میرود.
اما این کریستال در واقع تلهای از سوی گالاکتوس است تا آخرین پسر کریپتون را به عنوان پیامآور جدید خود (Herald) انتخاب کند. گالاکتوس با موفقیت، سوپرمن را با قدرت کیهانی (Power Cosmic) آغشته کرده و او را مأمور یافتن سیارات جدید برای بلعیدن میکند.
در نهایت، هرچند سوپرمن سیاراتی را برای اربابش پیدا میکند، اما زمانی که با نابودی سیارهای مملو از حیات مخالفت میکند، از کنترل گالاکتوس خارج میشود.
واندر وومن – Wonder Woman: Dead Earth #3 (اوت ۲۰۲۰)
در دنیای DC بهندرت پیش میآید که قهرمانان مجبور شوند با یکدیگر بجنگند. اما در شرایطی مانند کنترل ذهنی، خطوط زمانی جایگزین یا اتفاقات مشابه، حتی نمادهای خیر مانند واندر وومن و سوپرمن هم ممکن است روبهروی هم قرار بگیرند.
واقعیت این است که وقتی جنگجوی حقیقت مقابل مرد پولادین قرار میگیرد، معمولاً این واندر وومن است که پیروز میشود. سوپرمن مبارز آموزشدیدهای نیست و وقتی مقابل کسی با قدرت برابر اما مهارت رزمی بالاتر قرار بگیرد، شانسی ندارد.
در داستان Wonder Woman: Dead Earth نوشته دنیل وارن جانسون، شاهد یکی از خشنترین نبردهای تاریخ این دو قهرمان هستیم. دایانا پس از قرنها خواب، در دنیایی نابودشده بر اثر جنگ هستهای بیدار میشود. در شماره سوم، او درمییابد که سوپرمن نتوانسته تمیسکیرا را از حمله موشکی انسانها نجات دهد.
واندر وومن در خشم خود، سوپرمن را تا سرحد مرگ میجنگد و در نهایت، جمجمه و ستون فقرات او را از بدنش جدا میکند؛ صحنهای فوقالعاده بیرحمانه که این داستان را به یکی از تاریکترین روایتهای DC تبدیل کرده است.
دارکساید – Superman: Up in the Sky #5 (ژانویه ۲۰۲۰)
دارکساید یکی از دشمنان همیشگی سوپرمن است؛ خدای نوین و فرمانروای آپوکولیپس که بسیاری او را بزرگترین دشمن سوپرمن میدانند. در شماره پنجم Superman: Up in the Sky نوشته تام کینگ، نبردی متفاوت میان این دو شکل میگیرد؛ نبردی نه فیزیکی، بلکه اخلاقی.
دارکساید از سوپرمن میخواهد موجودی بیگناه اما لاعلاج را بکشد. سوپرمن که سوگند خورده هرگز نکشد، در تلهای اخلاقی گرفتار میشود. در هر دو حالت، او یا قاتل میشود یا پیمانش را میشکند. در این نبرد ذهنی، دارکساید پیروز واقعی است.
دومزدی – Superman Vol. 2 #75
اگرچه دارکساید دشمنی بزرگ است، اما تنها موجودی که سوپرمن واقعاً از او میترسد، دومزدی (Doomsday) است. این هیولای اصلاحشده ژنتیکی، اولین شخصیتی است که در تاریخ DC، سوپرمن را میکشد.
در داستان معروف مرگ سوپرمن (۱۹۹۲)، نبردی ویرانگر در سراسر آمریکا شکل میگیرد که در نهایت، هر دو مبارز بهشدت زخمی میشوند و سوپرمن در آغوش لوئیس لین جان میدهد.
دکتر دووم – Superman and Spider-Man (1981)
به نظر میرسد سوپرمن زمانی که با «دووم» (Doom) روبهرو میشود، چندان خوششانس نیست؛ چه دومزدی باشد و چه دکتر دووم. پس از شکست اولیه مقابل دومزدی، مرد پولادین اینبار نیز نتیجهای مشابه را در برابر دشمن مشهور دنیای مارول تجربه میکند.
بله، گالاکتوس تنها شرور مارولی نبود که با آخرین پسر کریپتون مبارزه کرد. دکتر دووم، دشمن قسمخورده چهار شگفتانگیز، در کمیک Superman and Spider-Man محصول ۱۹۸۱، در برابر سوپرمن قرار میگیرد؛ دنبالهای بر کراساور مشهور Superman vs. The Amazing Spider-Man در سال ۱۹۷۶.
در این داستان، دووم پروژهای به نام Project Omega را برای تسلط بر جهان طراحی میکند؛ نقشهای که شامل ایجاد بحرانی انرژی است که تنها خودش قادر به حل آن است. او در مسیر این نقشه، هالک را به متروپلیس میفرستد، با پارازایت متحد میشود و راهی هوشمندانه برای مهار سوپرمن پیدا میکند.
نکته مهم اینجاست که سوپرمن همواره خود را متعهد به قوانین انسانی میداند و هرگز یک هوشیارِ قانونگریز نبوده است. به همین دلیل، زمانی که دکتر دووم او را به سفارت لاتوریا در نیویورک دعوت میکند و تمام نقشهاش را فاش میسازد، سوپرمن به دلیل مصونیت دیپلماتیک قادر به هیچ اقدامی نیست. این ساختمان از نظر حقوقی خاک لاتوریاست و در لاتوریا، قانون همان دکتر دووم است.
برای بدتر شدن اوضاع، دووم حتی گرد و غبار کریپتونایت مصنوعی تولید میکند تا سوپرمن را بیش از پیش تضعیف کند. اگر مرد عنکبوتی در آنجا حضور نداشت، بدون شک سوپرمن نابود میشد.
در نهایت، اتحاد اسپایدرمن و سوپرمن پروژه امگا را خنثی میکند، اما دکتر دووم به لطف مصونیت دیپلماتیک بدون هیچ آسیبی فرار میکند. با این حال، اگر دووم از جادوی بیشتری استفاده میکرد، شکست سوپرمن میتوانست بسیار مرگبارتر باشد؛ چرا که سوپرمن بهطور مشهور در برابر جادو ضعف دارد.
لکس لوتر – All-Star Superman و Batman: Last Knight on Earth
اگرچه دارکساید و دومزدی دشمنان بزرگ سوپرمن هستند، اما لکس لوتر ثابتقدمترین و مداومترین رقیب او بهشمار میرود. با وجود اینکه یک انسان عادی است، لوتر بارها توانسته در برابر دشمن جاودانهاش بایستد و حتی در چند مقطع، او را شکست دهد.
در کمیک تحسینشده All-Star Superman اثر گرنت موریسون و فرانک کوایتلی، لکس لوتر مأموریتی در خورشید را sabotages میکند و باعث میشود سلولهای سوپرمن بیش از حد با انرژی خورشیدی اشباع شوند. اگرچه این موضوع قدرت او را افزایش میدهد، اما در عین حال بهتدریج او را میکشد. در پایان، سوپرمن به نوعی آگاهی خورشیدی تبدیل میشود که خورشید را پایدار نگه میدارد؛ به بیان ساده، لوتر موفق میشود جهان را از حضور فیزیکی سوپرمن پاک کند.
در داستان Batman: Last Knight on Earth نیز لوتر، سوپرمن را به مناظرهای فلسفی درباره پیروزی خیر یا شر دعوت میکند؛ مناظرهای که بازنده آن اعدام میشود. پس از رأیگیری جهانی با استفاده از استارو، با وجود سخنرانی تأثیرگذار سوپرمن، بشریت به دیدگاه بدبینانه لوتر رأی میدهد و در نهایت، سوپرمن بهشکل مرگبار مجروح میشود.
گودزیلا – Justice League vs. Godzilla vs. Kong #2 (2024)
در کراساور بزرگ Justice League vs. Godzilla vs. Kong، سوپرمن با یکی از مخوفترین موجودات تاریخ سینما روبهرو میشود: گودزیلا. پس از ورود تایتانهای مانسترورس به دنیای دیسی، نبردی سهمگین در متروپلیس آغاز میشود.
با وجود حضور هاوکگرل و شزم در کنار سوپرمن، هیچکدام از حملات آنها بر پادشاه هیولاها اثر ندارد. در نهایت، سوپرمن هنگام نجات بیلی بتسونِ ناتوان، مستقیماً با نفس اتمی گودزیلا هدف قرار میگیرد و به زمین سقوط میکند.
این ضربه سوپرمن را برای چندین شماره از داستان از صحنه خارج میکند و پیروزی نخست این نبرد بهطور کامل به نام گودزیلا ثبت میشود.
بتمن – The Dark Knight Returns و Batman v Superman
سوپرمن در داستان نمادین فرانک میلر، «بازگشت شوالیه تاریکی» (The Dark Knight Returns)، تنها با یک بمب اتم روبهرو نمیشود؛ او باید با خود شوالیه شنلپوش، بتمن نیز مقابله کند. با توجه به اینکه بروس وین برای تقریباً هر سناریوی ممکن در نبرد، نقشههای از پیشطراحیشده دارد، تعجبآور نیست که او حتی برنامههایی مشخص برای مهار دوست قدیمیاش، کلارک کنت، در صورت لزوم تدارک دیده باشد. در واقع، بتمن چندین طرح اضطراری مختلف دارد تا اگر روزی ناچار شد مقابل سوپرمن بایستد، دست بالا را داشته باشد.
در شماره پایانی این مینیسری تحسینشده، بتمنی سالخورده و خسته با سوپرمنی روبهرو میشود که از حمایت دولت برخوردار است؛ نبردی نهایی میان دو همتیمی سابق. هر دو با تمام توان وارد مبارزهای نفسگیر و بیامان میشوند.
بتمن با کریپتونایت مصنوعی، زره سنگین و بتموبایل مسلح شده و سوپرمن نیز از تمام قدرت خود استفاده میکند. مرد پولادین حتی گرد و غبار کریپتونایت را تنفس میکند تا از درون تضعیف شود؛ تاکتیکی که بعدها در فیلم سینمایی Batman v Superman: Dawn of Justice ساخته زک اسنایدر نیز تکرار شد.
در پایان این نبرد، سوپرمن شکست میخورد، اما بتمن ظاهراً دچار سکته میشود؛ چرا که فشار و شدت درگیری این بار بیش از حد تحمل او بوده است.
با این حال، در مراسم تشییع جنازه وین، کلارک کنت ضربان قلبی بسیار ضعیف را تشخیص میدهد و با چشمکی به رابین، علامت میدهد که اوضاع امن است. با وجود قرار گرفتن در دو سوی متضاد این نبرد، دوستی بتمن و سوپرمن همچنان پابرجا میماند.
البته این تنها یکی از نتایج متعدد رویاروییهای بتمن و سوپرمن است. گاهی این تقابلها بسیار خشنتر میشوند؛ مانند زمانی که بتمن برای متوقف کردن نسخهای شرور از سوپرمن، خود به دومزدی تبدیل میشود. اما داستان Batman: The Devastator پایانی تراژیک دارد. با وجود اینکه بتمن موفق میشود دشمنش را درست مانند دومزدی اصلی سالها قبل از میان بردارد، نمیتواند اثرات ویروس دومزدی را معکوس کند و تا پایان عمر در همان هیبت هیولایی باقی میماند.
آلفرد پنیورث – Injustice: Gods Among Us #36
در مقایسه با برخی دشمنان این فهرست، نبردهای بتمن و سوپرمن شاید کمتر به چشم بیایند، اما این درگیریها در سراسر مولتیورس دیسی جریان دارند. در دنیای Injustice: Gods Among Us، شوالیه تاریکی از پشتیبانی جدی برخوردار است؛ و منظور فقط لیگ عدالت، رابینها یا بتگرلها نیست. در اینجا صحبت از یکی از نادیدهگرفتهشدهترین اعضای خانواده بتمن است: آلفرد پنیورث.
اگرچه آلفرد در جوانی سابقه نبرد داشته، اما احتمالاً سالها بود که ضربوشتمی به سنگینی آنچه به سوپرمن وارد کرد، انجام نداده بود. در پایان سال اول داستان کمیکی که بر اساس بازی ویدیویی محبوب Injustice ساخته شده، خدمتکار وفادار خانواده وین بار دیگر نقش محافظ بروس وین را ایفا میکند.
وقتی سوپرمن وارد بتکیو میشود و ستون فقرات بتمن را روی زانویش میشکند، آلفرد قرصی مصرف میکند که قدرتی همتراز با مرد پولادین به او میبخشد. او با استفاده از این توان تازه، ابتدا با ضربه سر به کال-ال حمله میکند و سپس با رگباری از مشتهای سنگین، سوپرمن را بهشدت زمینگیر میسازد.
و اگر دیدن نام آلفرد در چنین فهرستی برای مخاطب شگفتآور باشد، میتوان تصور کرد که این شکست تا چه اندازه برای خود سوپرمن شوکهکننده بوده است؛ چرا که او تا آن مقطع از خط داستانی Injustice، هرگز چنین شکست فیزیکی قاطع و بیچونوچرایی را تجربه نکرده بود.
