در اتفاقی قابل توجه، طی حدود یک سال گذشته، ۷ فیلم سینمایی که مدت‌ها در انتظار اکران بودند و عموماً به عنوان «توقیفی» شناخته می‌شدند، امکان نمایش عمومی پیدا کرده‌اند. این روند در حالی رخ داده که اخیراً سازمان سینمایی دستخوش تغییراتی در مدیریت نظارت بر عرضه و نمایش شده است؛ موضوعی که این سوال را مطرح می‌کند که آیا مسیر اکران فیلم‌های توقیفی ادامه خواهد یافت یا خیر.
اگرچه اکران این آثار با استقبال عمومی ضعیفی همراه بود، اما مرور سرنوشت ۷ فیلمی که از «گنجه توقیف» خارج شدند، نکات جالبی در بر دارد:
۱. «علت مرگ: نامعلوم»: از توقیف ۳ ساله تا معرفی به اسکار
این فیلم درام-معمایی، به دلیل نداشتن پروانه نمایش، در سال ۱۴۰۰ توقیف شد و تا اواخر ۱۴۰۳ امکان اکران نیافت. «علت مرگ: نامعلوم» پس از ۳ سال، نه تنها رفع توقیف شد، بلکه به عنوان نماینده ایران در آکادمی اسکار ۲۰۲۶ معرفی شد. با این حال، اکران عمومی فیلم با فروش پایین، نتوانست توجهات مخاطبان را جلب کند.
۲. «پیرپسر»: جنجال بزرگ و رکوردشکنی گیشه
بدون شک جنجالی‌ترین فیلم رفع توقیفی سال اخیر «پیرپسر» است. این فیلم که به دلیل عدم راهیابی به جشنواره‌های فجر قبلی، عموماً توقیفی محسوب می‌شد، در تنها اکران خود در فجر ۱۴۰۳ سروصدای فوق‌العاده‌ای به پا کرد. این حاشیه‌ها به موتور محرکه فروش آن تبدیل شد و در نهایت با ۲ میلیون تماشاگر به گیشه مناسبی دست یافت. مخالفت‌های برخی چهره‌های سیاسی نیز در جذب مخاطب بیشتر بی‌تأثیر نبود.
۳. «سینما متروپل»: توقیف عجیب یک فیلم دفاع مقدسی
«سینما متروپل» با سرمایه خود سازمان سینمایی و با موضوع دفاع مقدس ساخته شد. این فیلم در جشنواره چهل و یکم فجر دو سیمرغ اصلی (بهترین فیلم و بهترین کارگردانی) را کسب کرد، اما بلافاصله توسط همان سازمان توقیف شد. این فیلم پس از یک سال در گنجه ماندن، در اواخر تابستان ۱۴۰۴ نمایش داده شد.
۴. «خانه ارواح»: کمدی کهنه و شکست‌خورده
این کمدی که در ابتدا با نام «مجوز خروج» در سال ۱۳۹۹ ساخته شد، به دلیل ممیزی‌ها اکران نشد و با تغییرات شدید در دیالوگ‌ها پروانه نمایش گرفت. «خانه ارواح» در اکران ۱۴۰۴ به عنوان یک کمدی شکست‌خورده شناخته شد، چراکه توقیف طولانی‌مدت، باعث شده بود محتوای آن تا حدی بیات و قدیمی به نظر برسد.
۵. «بی‌سروصدا»: تحسین‌های منتقدان، شکست گیشه
فیلم «بی‌سروصدا» ساخته مجیدرضا مصطفوی، یکی دیگر از آثار پرسروصدا بود که با ممیزی شدید در دوره مدیریت قبلی مواجه شد. مشکل این فیلم در اواخر سال گذشته حل شد و بهار امسال به اکران درآمد. با وجود تحسین برخی منتقدان، این فیلم نیز با فروش پایینی در گیشه، به کار خود پایان داد.
۶. «غیبت موجه»: توقیف چندساله بدون دلیل مشخص
«غیبت موجه» ساخته عباس رافعی که در سال ۹۹ تولید شده بود، در واپسین روزهای مدیریت قبلی سازمان سینمایی پروانه نمایش گرفت. با وجود اینکه سوژه اصلی فیلم در زمان اکران، دیگر حساسیت‌برانگیز نبود، فیلم بی‌سروصدا اکران شد و به دلیل کیفیت پایین، نتوانست توجهی جلب کند.
۷. «لاک‌پشت»: آخرین توقیفی شکست‌خورده
«لاک‌پشت» تازه‌ترین فیلمی است که پس از حدود ۲ سال توقیف و دریافت ممیزی‌های سنگین، بالاخره اکران شد. این فیلم با اینکه اکران موفقی در جشنواره فجر ۱۴۰۳ داشت، اما در اکران عمومی نیز همانند بسیاری از آثار رفع توقیف شده دیگر، در گیشه شکست خورد.
