با آدم‌هایی که ذاتاً عجیب و متفاوت‌اند چه باید کرد؟ پاسخ رایج جامعه این است: یا باید آن‌ها را همسان‌سازی کرد یا طردشان کرد. اگر نتوان ویژگی‌های خاصشان را به شکلی قابل هضم درآورد، باید طرد، تمسخر یا نادیده گرفته شوند. این دغدغه‌ای هنری است که تیم برتون در تمام دوران حرفه‌ای‌اش با آن دست‌وپنجه نرم کرده است؛ فیلم‌سازی که هم روزهای اوج تحسین را تجربه کرده و هم دوران افت محبوبیت یا تکرار را — شاید به خاطر خودش، شاید هم ذائقه عمومی.
برتون در سال‌های اخیر به تعادلی نسبی در حرفه‌اش رسیده؛ نه بازگشتی پرشور داشته و نه ناپدید شده، بلکه بیشتر به یک «سلیقه خاص» تبدیل شده است. و همین پایبندی به ذات و هویت شخصی‌اش، دقیقاً چیزی است که او را به خانواده آدامز شبیه می‌سازد. خانواده‌ای خیالی خلق‌شده توسط «چارلز آدامز» که در قالب‌های مختلفی از جمله سریال کلاسیک دهه ۶۰ و فیلم‌های محبوب دهه ۹۰ میلادی بازآفرینی شده‌اند، اما همواره ضدجریان و معترض به عرف بوده‌اند. خانواده آدامز با وجود تغییرات ظاهری در گذر زمان، همیشه ساختارشکن و در عین حال سرگرم‌کننده مانده‌اند.
زمانی که سریال «ونزدی» در سال ۲۰۲۲ توسط نتفلیکس منتشر شد، بسیاری آن را تلاش آشکار برای تبدیل شخصیت ونزدی آدامز به نسخه‌ای «هات‌تاپیکی» و سودآور از آثار نوجوانانه توصیف کردند — چیزی شبیه «هری پاتر برای گات‌ها». گرچه این تحلیل سطحی شاید از نگاه بازاری‌ها درست بود، اما تحت هدایت برتون، سریال خیلی زود به اثری عجیب، هنجارشکن و متفاوت تبدیل شد.
حالا فصل دوم این سریال نه‌تنها همان مسیر را ادامه می‌دهد، بلکه با جسارت بیشتری فضا را گسترش داده است. تنها با تماشای چهار قسمت اول، به‌خوبی می‌توان دریافت که برتون، جنا اورتگا و باقی «ناهنجارهای دلنشین» سریال، با انرژی تمام بازگشته‌اند.
فصل دوم «ونزدی»؛ ماجرایی خانوادگی از خانواده آدامز
اگر از فصل اول لذت بردید، خبر خوش اینکه بخش بزرگی از همان جذابیت‌ها در فصل دوم نیز حضور دارند. البته سریال در قبال شخصیت‌ها و بازیگران سخت‌گیری ندارد و برخی از شخصیت‌هایی که در فصل اول کشته شدند، اینجا بازنمی‌گردند. در مقابل، برخی دیگر فرصت بیشتری برای درخشش یافته‌اند؛ از جمله اما مایرز در نقش هم‌اتاقی گرگ‌نمای ونزدی، «انید»، و جوی سان‌دی در نقش «بیانکا»ی پری‌گونه با کشمکش‌های اخلاقی.
افزودنی‌های تازه‌ای نیز به داستان اضافه شده‌اند، مانند استیو بوشمی در نقش رئیس جدید مدرسه «نورمور» به نام «بری» و بیلی پایپر در نقش معلم موسیقی مرموز و تیزبین، «ایزادورا».
اما مهم‌ترین تغییر ساختاری در فصل دوم، حضور دائمی خانواده آدامز در مدرسه نورمور است. شخصیت «تینک» (با بازی ویکتور دوروبانتو) که از فصل قبل نیز حضور داشت، همچنان یکی از عناصر ثابت سریال است. «پاگسلی» (با بازی آیزاک اوردونز) برادر ونزدی، حالا دانش‌آموز نورمور است و داستان‌هایی جالب از جمله ماجراهایش با یک زامبی خانگی دارد.
در حالی که فصل اول تنها به حضور گهگاه پدر و مادر ونزدی، «مورتیشا» (کاترین زتا-جونز) و «گومز» (لوئیس گازمن) بسنده کرده بود، فصل دوم به‌دلیل طرح ماجرای جدیدی آن‌ها را به‌طور مداوم وارد داستان می‌کند. مورتیشا به دعوت بری مسئول جمع‌آوری کمک‌های مالی برای مدرسه می‌شود. تلاش برای جذب کمک از مادربزرگ دورافتاده‌اش، «هستر» (با بازی جالب و هیجان‌انگیز جوانا لاملی) نیز بخشی از این خط داستانی است. همچنین شخصیت‌هایی چون «لارج»، «فستر» (با بازی فرد آرمیزن) و دیگر اعضای خانواده در قسمت‌هایی حضور دارند که به سریال حال‌وهوای واقعی یک داستان از خانواده آدامز می‌دهد، نه فقط یک اسپین‌آف.
ترکیبی دلچسب از رمزگشایی و طنز سیاه
آنچه فصل دوم «ونزدی» بهتر از فصل اول انجام می‌دهد، ترکیب هوشمندانه داستان رمزآلود کلی با داستان‌های اپیزودیک است. بسیاری از سریال‌های نتفلیکس دچار دام روایت کش‌دار یک داستان اصلی در قالب چندین قسمت می‌شوند. اما «ونزدی» با وجود محوریت یک ماجرای قتل و شخصیت قاتلی که پرندگان را کنترل می‌کند و با ونزدی دشمنی دارد، توانسته زیرشاخه‌های جالب و داستان‌های فرعی در هر قسمت بگنجاند که از خسته‌کننده شدن روند جلوگیری می‌کند.
این بخش تا اندازه‌ای به سنت سریال‌هایی مانند «پرونده‌های ایکس» شباهت دارد؛ هرچند «ونزدی» هنوز به آن حد از تفکیک نمی‌رسد، اما توانسته مخاطب را هم در سطح کلی و هم در هر قسمت سرگرم نگه دارد.
امضای برتون در همه جای سریال مشهود است؛ از طراحی صحنه‌های تیره‌وتار و گوتیک تا حضور بخش‌های انیمیشنی استاپ‌موشن در قسمت اول. با همکاری نویسندگانی چون «آلفرد گاف»، «مایلز میلار» و «لورن اوترو»، برتون همان ترکیب موفق کمدی عجیب و ترس تهوع‌آور را خلق کرده که در فیلم جدیدش «بیتل‌جوس بیتل‌جوس» هم دیده می‌شود. کارگردانی پاکو کابساس و نویسندگی مت لامبرت و والنتینا گارزا نیز در قسمت‌هایی چون «روز شوخی مدرسه» یا اردوهای شبانه حال‌وهوایی کاملاً برتونی به سریال داده‌اند.
البته یکی از نقاط ضعف این فصل آن است که جنبه کارآگاهی شخصیت ونزدی کمی سطحی شده. ونزدی به عنوان شخصیت اصلی باید در همه خط‌های داستانی حضور داشته باشد و همین باعث شده تمرکز بر رمز و رازها کمرنگ‌تر شود. همچنین، تلاش سریال برای ساختن «تایلر» (هیولای هاید در فصل قبل) به‌عنوان دشمن اصلی ونزدی، کمی زورکی به نظر می‌رسد و آن دو هنوز به‌اندازه کافی «بتمن و جوکر» یا «شرلوک و موریارتی» نشده‌اند.
بزرگ‌ترین نقطه قوت سریال؛ روحیه شورشی برتون و اورتگا
آنچه سریال «ونزدی» در آن کاملاً موفق است — و در فصل دوم به کمال می‌رسد — ادغام دنیای شخصیت‌های آدامز با فضایی ترسناک و در عین حال طنزآلود است. در روایت کلاسیک، خانواده آدامز با عادت‌های عجیبشان در برابر جامعه‌ای عادی قرار می‌گرفتند. اما این‌بار، در دنیایی که پر از موجوداتی همچون هایدها، پری‌ها و گرگ‌نماهاست، خانواده آدامز خود به‌نوعی نماینده «عادی‌ها» تبدیل شده‌اند — در عین حال که همچنان برای اطرافیان عجیب‌اند!
این روحیه خاص و متفاوت، با حضور مستقیم برتون و درخشش جنا اورتگا کاملاً حفظ شده است. اورتگا نه‌تنها به‌طرز خیره‌کننده‌ای شخصیت ونزدی را زندگی می‌کند، بلکه با صراحت در مصاحبه‌ها و سبک شخصی‌اش، به عمق شخصیت نیز رنگ و هویت داده است. ونزدی در سریال شخصیتی آشکارا شورشی دارد، اما خود سریال نیز به‌طور هوشمندانه‌ای در روایت و فرم، ساختارشکن و طناز باقی مانده است.
شاید هنوز چهار قسمت باقی‌مانده از این فصل بتوانند روند را تغییر دهند — یا حتی گمراه کنند — اما با توجه به شروع قدرتمند این فصل، به نظر می‌رسد تنها کسی که در پایان «ونزدی» دچار اندوه خواهد شد، خود ونزدی است!
امتیاز /Film: ۸ از ۱۰
🔹 فصل دوم «Wednesday» از تاریخ ۶ آگوست ۲۰۲۵ پخش خود را در نتفلیکس آغاز کرده است.
