تردیدی نیست که شیوهی تماشای فیلم در سالهای اخیر دستخوش تغییرات اساسی شده است. همهگیری کرونا در سال ۲۰۲۰ سالنهای سینما را برای ماهها تعطیل کرد و هالیوود را وادار ساخت تا تمرکز خود را بر پلتفرمهای استریم بگذارد. هرچند استودیوها به مرور متوجه شدند که همچنان به سالنهای سینما و درآمد گیشه نیاز دارند، اما بازگشت به شرایط عادی روندی بسیار کند داشته است. اکنون یک گزارش تازه تصویری هشداردهنده ارائه میدهد: احتمالاً هرگز به سطح فروش بلیت پیش از کرونا بازنخواهیم گشت.
طبق گزارش سالانهی مؤسسه PwC دربارهی چشمانداز رسانه و سرگرمی ــ که هالیوود ریپورتر منتشر کرده ــ وضعیت گیشه چندان امیدوارکننده نیست. پیشبینی میشود درآمد داخلی سینما در سال ۲۰۲۵ به ۹.۶ میلیارد دلار برسد (در مقایسه با ۸.۹ میلیارد در ۲۰۲۴). این رقم بهترتیب در سالهای ۲۰۲۶، ۲۰۲۷، ۲۰۲۸ و ۲۰۲۹ به ۱۰.۱، ۱۰.۳، ۱۰.۶ و ۱۰.۸ میلیارد دلار خواهد رسید. گرچه این اعداد بزرگ به نظر میرسند، اما فاصلهی زیادی با اوج پیش از کرونا دارند.
رکورد داخلی پیش از این در سال ۲۰۱۸ ثبت شد، زمانی که فروش بلیت به ۱۱.۸ میلیارد دلار رسید. بر اساس پیشبینی PwC، احتمالاً تازه در سال ۲۰۳۰ شاهد بازگشت به سطح قبل از کرونا خواهیم بود؛ آن هم نه به دلیل افزایش تعداد مخاطبان، بلکه بهواسطهی رشد قیمت بلیت و تمرکز بیشتر بر قالبهای ممتاز مانند IMAX. به عبارت دیگر، تعداد تماشاگران همچنان پایینتر از گذشته خواهد ماند. بارت اسپایگل، مدیر جهانی رسانه و سرگرمی PwC، چنین توضیح داده است:
«متأسفانه، احیای کامل در بازهی پیشبینیشده بعید به نظر میرسد. با این حال انتظار داریم تا پایان ۲۰۲۹ صنعت سینما در آستانهی بازیابی کامل باشد. به بیان دیگر، ۲۰۳۰ شاید سالی باشد که درآمد گیشهی جهانی دوباره به سطح پیش از کرونا بازگردد.»
برای درک بهتر: در سال ۲۰۲۳ حدود ۷۷۷ میلیون بلیت فروخته شد و در ۲۰۲۴ (با تأثیر اعتصابات نویسندگان و بازیگران) این رقم به ۷۳۴ میلیون کاهش یافت. برای ۲۰۲۵ پیشبینی میشود این عدد به ۷۷۸ میلیون برسد و تا سال ۲۰۲۹ به ۸۲۳ میلیون افزایش یابد. اما این رقم همچنان فاصلهی زیادی با ۱.۳ میلیارد بلیت سال ۲۰۱۹ دارد؛ یعنی حدود ۳۷٪ کاهش.
سینماها و هالیوود باید خود را با «وضعیت جدید» وفق دهند
اسپایگل افزود:
«درآمد صنعت در نهایت حاصلضرب قیمت در حجم فروش است. در این شرایط، اگرچه قیمت بلیتها در حال افزایش است، اما تعداد مخاطبان هرگز به سطح قبل از کرونا بازنمیگردد. رشد درآمد گیشهی جهانی بیشتر ناشی از افزایش قیمت بلیت است که دلایل آن شامل بهبود زیرساختها، پیشرفتهای فناوری و افزایش هزینهی تولید محتواست.»
در مقیاس جهانی نیز اوضاع چندان بهتر نیست. پیشبینی میشود گیشهی جهانی در سال جاری به ۳۳.۵ میلیارد دلار برسد (در مقایسه با حدود ۳۰ میلیارد در سال گذشته) و در سال ۲۰۲۹ به ۳۷.۷ میلیارد دلار صعود کند. با این حال، همچنان کمتر از رکورد ۲۰۱۹ خواهد بود که به رقم شگفتانگیز ۳۹.۴ میلیارد دلار دست یافت. نگرانکنندهتر اینکه، تنها درآمد نتفلیکس در سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۳۷.۵ میلیارد دلار بود؛ رقمی تقریباً برابر با کل گیشهی جهانی پیشبینیشده در ۲۰۲۹.
این شرایط معضلات بزرگی را پیش روی کل صنعت قرار میدهد. سینماها برای جبران درآمد، ناچارند قیمت بلیت را بالا ببرند و تبلیغات بیشتری قبل از فیلم پخش کنند (هرچند AMC اخیراً به دلیل نارضایتی مخاطبان تلاش کرده این روند را معکوس کند). از سوی دیگر، تام راثمن، رئیس سونی پیکچرز، استدلال کرده که کاهش قیمت بلیت میتواند باعث افزایش تعداد تماشاگران شود، اما این ایده چندان مورد استقبال قرار نگرفته است.
از طرف دیگر، استودیوها باید راهی بیابند تا با وجود بودجههای سنگین و بازدهی کمتر، تولید فیلم همچنان توجیهپذیر باشد. آثاری مانند Jurassic World Rebirth هنوز میتوانند موفق باشند (با فروش ۸۲۸ میلیون دلار)، اما این رقم بهوضوح پایینتر از قسمتهای پیشین همان مجموعه است.
با این حال، اسپایگل در گزارش خود نگاهی امیدوارکننده ارائه داده است:
«تاریخ صنعت سینما در آمریکا نشان میدهد که این حوزه بارها با چالشهای جدی روبهرو شده است: از ورود به دوران فیلمهای ناطق و قوانین ضدانحصار دههی ۱۹۴۰ گرفته تا ظهور تلویزیون در دهههای ۴۰ و ۵۰ و انقلاب VHS در دههی ۷۰. در هر مرحله، این صنعت توانست دوباره خود را بازیابی کند. اکنون نیز چنین خواهد شد.»
امید آن است که تاریخ بار دیگر تکرار شود و صنعت سینما در طول زمان مسیر بهبودی کامل را بیابد.